Đối với phụ nữ, khu vực bộ phận sinh dục luôn là một trong những vùng nhạy cảm và quan trọng nhất của cơ thể, đặc biệt là phụ nữ sau sinh. Dù sinh thường hay sinh mổ, hãy chú ý chăm sóc vùng kín sau sinh đúng cách để bảo vệ sức khỏe của mình, phòng tránh sự xâm nhập của vi khuẩn, virút, nấm và các tổn thương khác, đồng thời nhanh chóng phục hồi để trở lại với nhịp sinh hoạt vợ chồng. Trong bài viết này, Trang sẽ giải đáp chi tiết về các lưu ý và hướng dẫn chăm scó vùng kín sau sinh đúng cách cho các chị em nhà mình.
Điều đầu tiên cần biết là:
Vì sao cần chăm sóc vùng kín sau sinh?
Đối với phụ nữ sinh thường, khi người mẹ đang vượt cạn, em bé sẽ đi ra ngoài theo dường âm đạo và chào đời. Chính vì thế, áp lực rất lớn của thai nhi sẽ khiến cho âm đạo bị giãn rộng ra, cùng với các cơ sàn chậu bị căng hết cỡ, có thể khiến cho âm đạo, âm hộ và tầng sinh môn bị rách hoặc tổn thương.
Thống kê cho thấy. 95% phụ nữ sinh thường sẽ được các bác sỹ thực hiện thủ thuật rạch tầng sinh môn để có thể sinh nở dễ dàng hơn. Sau khi sinh thành công, bác sỹ cũng sẽ sử dụng các loại chỉ tự tiêu để khâu tầng sinh môn lại. Khu vực này sẽ cần một thời gian khá dài để phục hồi lại như ban đầu. Đôi khi có thể phải cần tới vài tháng. Cùng với đó là sản dịch sẽ chảy ra ngoài trong vài ngày. Đây là hỗn hợp dịch tiết gồm máu, các mô bong tróc khỏi niêm mạc tử cung và dịch nhầy âm đạo. Để đẩy hết lượng sản dịch này ra ngoài một cách sạch sẽ, sẽ cần đến khoảng 3 – 4 tuần.
Phụ nữ sau sinh thường
Như vậy, cùng với sự đào thải sản dịch và vết khâu tầng sinh môn chờ lành, nếu chị em không vệ sinh vùng kín đúng cách, thì nguy cơ viêm nhiễm là hoàn toàn có thể xảy ra. Khi đó, sản dịch sẽ làm viêm các vết thương hở, gây đau, ngứa, có mùi khó chịu, hoặc thậm chí là nhiễm trùng máu gây sốt rất nguy hiểm khi sức khỏe của sản phụ còn yếu. Khâu vệ sinh hậu sản này cũng góp phần giúp các vết khâu tầng sinh môn chóng liền hơn, đẩy nhanh việc đào thải sản dịch, giúp âm đạo, cơ sàn chậu nhanh chóng lấy lại sự đàn hồi và giúp sức khỏe toàn than phục hồi tốt hơn. Hạn chế được các vấn đề khó chịu phát sinh còn giúp chị em cảm thấy dễ chịu và thoải mái, phòng ngừa căng thẳng, stress dễ gây ra tình trạng trầm cảm sau sinh.
Vậy, chăm sóc vùng kín sau sinh như thế nào?
Cách chăm sóc và vệ sinh vùng kín sau sinh thường
Trong khoảng 2 tuần đầu sau sinh, chị em nên nghỉ ngơi nhiều, hạn chế vận động, duy trì việc vệ sinh vùng kín khoảng 2 – 3 lần một ngày. Một số hướng dẫn vệ sinh vùng âm hộ sau sinh thường như sau:
- Đầu tiên là giảm đau vùng kín bằng nước ấm. Nếu khu vực vùng kín còn đau, dung nước ấm khoảng 40 độ đổ vào bộ dụng cụ chuyên dụng hoặc bồn tắm, sau đó ngâm mình hoặc ngâm vùng kín trong đó 15 – 20 phút. Việc này giúp máu lưu thông tốt hơn để cô bé nhanh hồi phục các vết thương. Lưu ý nên vệ sinh dụng cụ ngâm rửa thật sạch sẽ trước khi sử dụng.
- Không dùng tay chà xát mạnh vào khu vực tam giác. Không dung giấy vệ sinh mà nên dung bình xịt, vòi nước bằng tay với áp lực vừa phải, xịt xung quanh vùng âm hộ ở những nơi an toàn, không xịt trực tiếp vào âm đạo hay khu vực tầng sinh môn.
- Nếu quá đau, có thể dung bình xịt giảm đau để làm mát và giảm nhanh cơn đau, hoặc chườm đá một cách nhẹ nhàng.
- Trong khi vệ sinh, cần chú ý theo dõi lượng sản dịch ra ít hay nhiều, màu sắc như thế nào, chú ý đến các điểm bất thường như là sản dịch có mùi, có bọt, v.v.. Nếu có bất thường, nên gặp ngay bác sỹ để kiểm tra.
- Luôn giữ cho vùng kín sạch sẽ và khô thoáng để phòng ngừa viêm nhiễm. Trong vài ngày đầu nên sử dụng đồ lót cho sản phụ dùng 1 lần để dễ dàng thay thế. Sau đó sử dụng đồ lót chất lượng tốt có khả năng thấm hút cao và mang lại cảm giác thoải mái nhất.
- Lựa chọn những trang phục thoải mái, đồ lót có chất liệu thấm hút tốt hoặc sử dụng đồ lót dùng một lần.
Trong trường hợp vết thương ở vùng kín quá đau, có thể tham khảo bác sĩ trước khi sử dụng thuốc giảm đau.
Nhiều chị em đặt câu hỏi: Nên kiêng quan hệ tình dục bao lâu sau sinh? Tùy tình trạng và tốc độ phục hồi của cô bé để quyết định. Tuy nhiên, trong 6 đến 8 tuần đầu tiên sau sinh thường, nên kiêng quan hệ tuyệt đối, sau đó mới bắt đầu sinh hoạt ở mức độ nhẹ nhàng. Trong thời gian này, tầng sinh môn có thể bị sưng nề và đau, chưa hồi phục. Nếu quan hệ quá sớm vừa có thể dễ làm cho các vết khâu bị bong ra gây chảy máu, nhiễm trùng, vừa có thể mắc các bệnh lây nhiễm, bệnh lý hậu sản. Mức độ kiêng cữ kém sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các hệ lụy về sức khỏe sau này đối với sản phụ cũng như bạn đời.
Thủ thuật rạch tầng sinh môn khi sinh thường
Cách chăm sóc vùng kín sau sinh mổ
Đối với phụ nữ sinh mổ, tuy vùng kín không trực tiếp chịu các tổn thương như khi sinh thường, nhưng trong suốt thời gian mang thai, khu vực này cũng phải chịu rất nhiều áp lực như giãn cơ sàn chậu… Đồng thời, cô bé vẫn chịu trách nhiệm co bóp để đào thải sản dịch ra ngoài cơ thể, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vùng kín và gây bệnh.
Bên cạnh đó, phụ nữ sinh mổ cũng cần rất nhiều thời gian để hồi phục sức khỏe tổng thể, lành vết mổ, phục hồi khả năng đi lại, vận động và tự vệ sinh cá nhân. Những hướng dẫn dưới đây sẽ giúp chị em sản phụ sinh mổ chăm sóc vùng kín đúng cách:
Nên vệ sinh vùng kín với tần suất khoảng 3 lần mỗi ngày, một lần vào buổi sáng, một lần buổi chiều và một lần buổi tối trước khi đi ngủ. Sản dịch ra càng nhiều càng cần vệ sinh vùng kín kỹ càng hơn. Do không có vết thương hở như phụ nữ sinh thường bị rạch tầng sinh môn, phụ nữ sinh mổ có thể vệ sinh vùng kín bằng dung dịch vệ sinh phụ nữ thường dùng, nên pha loãng để sử dụng và dùng khăn ấm sạch để lau khô sau đó.
- Kiêng quan hệ tình dục sau sinh mổ từ 2 đến 3 tháng để đảm bảo sức khỏe.
- Thường xuyên vệ sinh vùng kín vào buổi sáng, chiều, trước khi ngủ. Trong trường hợp, sản dịch ra nhiều thì việc vệ sinh vùng kín cần diễn ra thường xuyên hơn. Có thể dùng dung dịch vệ sinh pha loãng và sau khi vệ sinh vùng kín nên dùng khăn ấm sạch để lau khô.
- Nên kiêng quan hệ sau sinh mổ trong khoảng 6 đến 12 tuần.
- Chú ý giữ cho vùng kín khô ráo và sạch sẽ, sử dụng đồ lót mỏng và thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt.
Vệ sinh vùng kín sau sinh đúng cách giúp phục hồi nhanh hơn
Một vài lưu ý giúp vùng kín phục hồi nhanh hơn sau sinh
Vết rạch tầng sinh môn sẽ khô và lành dần sau 2 đến 4 tuần. Đây là thời gian rất nhạy cảm dễ tổn thương. Chính vì thế, chị em cần tuân thủ các hướng dẫn sau:
- Tuyệt đối không quan hệ tình dục trong thời gian này.
- Trong bất cứ tác động đặc biệt nào hoặc các bất thường xảy ra, hãy tham khảo ngay ý kiến của bác sỹ
- Thực hiện giảm đau đúng cách bằng chườm lạnh hoặc ngâm nước ấm
- Khi ngủ nên nằm sấp hoặc nằm nghiêng để hạn chế áp lực lên tầng sinh môn, ngồi trên đệm mềm, tránh chèn áp làm rách vết khâu hoặc đau tức.
- Giữ vết khâu khô ráo và sạch sẽ. Không thụt rửa âm đạo, không tác động vật lý hoặc sử dụng các dung dịch, hóa chất lên khu vực tầng sinh môn.
- Sau 1 – 2 tuần có thể vận động nhẹ nhàng bằng đi bộ chậm rãi để kích thích máu lưu thông tốt hơn.
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đủ chất, dễ ăn cho sản phụ. Lưu ý khẩu phần nên giàu vitamin B12, A, E, C, sắt, acid folic, chất xơ, kẽm và selen,… để các mô mới sớm được tái tạo, tầng sinh môn mau chóng phục hồi, không bị nhiễm trùng, mưng mủ. Nên uống đủ nước và ăn rau xanh để không bị táo bón.
Trên đây là những hướng dẫn quan trọng giúp chị em chăm sóc vệ sinh vùng kín sau sinh đúng cách, sớm phục hồi sức khỏe. Đừng quên tham khảo các bài viết hữu ích khác trên website và hãy nhớ tập kegel đều đặn sau sinh 2 tháng để phục hồi cơ sàn chậu nhé.
Tham khảo Máy tập kegel nữ FitCute tại đây.
Chào bạn. Tôi là Trang. Tôi xây dựng website này vì mong muốn được kết nối, chia sẻ hiểu biết và kinh nghiệm tới chị em phụ nữ về cách chăm sóc cơ thể, cải thiện đời sống chăn gối, vươn đến hạnh phúc viên mãn trong hôn nhân và gia đình. 🙂 Tôi tin rằng: Tập luyện và học hỏi là cách tốt nhất để có được sức khỏe và hạnh phúc