Suy giảm nội tiết tố nữ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách cải thiện hiệu quả

Đối với người phụ nữ, nội tiết tố nữ chính là Hóc môn hạnh phúc. Đây là hóc môn quy định giới tính, sắc đẹp, sức khỏe cũng như tâm lý của người phụ nữ. Chính vì thế, sự suy giảm hoặc rối loạn nội tiết tố nữ sẽ gây ra rất nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, trở thành nỗi ám ảnh đối với phái đẹp. Vậy nội tiết tố nữ là gì, dấu hiệu suy giảm nội tiết tố nữ cũng như cách khắc phục cho chị em như thế nào.

Nội tiết tố nữ là gì?

Nội tiết tố nữ là hormone quy định giới tính và sắc đẹp của phụ nữ. Đây là hóc môn được tiết ra từ buồng trứng và nhau thai của phụ nữ, được biết đến là cội nguồn của sức khỏe, vẻ đẹp và sự nữ tính (hay sinh lý) của người phụ nữ. Nói cách khác, để chính là yếu tố tạo nên những nét đặc trưng của phái nữ so với đàn ông.

Có mấy loại nội tiết tố nữ?

Cơ thể phụ nữ tiết ra 2 loại hormone nữ chính trong chu kỳ kinh nguyệt, là estrogen và progesterone. Trong đó, estrogen là hormone sinh dục nữ chính giúp các cơ quan sinh dục nữ phát triển cùng trách nhiệm tạo ra các nét đẹp bên ngoài của phụ nữ, còn hormone Progesterone liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, sự mang thai và chuẩn bị cho sự phát triển của thai kỳ. Progesterone được sản xuất chủ yếu ở buồng trứng sau khi rụng trứng xảy ra.

Hóc môn Estrogen tồn tại dưới 3 dạng chính:

– E1 (Estrone): Dạng Estrogen này khá yếu và cũng là dạng duy nhất được tìm thấy sau thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ ở hầu hết trong các mô của cơ thể, chủ yếu là chất béo, cơ bắp.

– E2 (Estradiol): Dạng nội tiết tố nữ mạnh nhất, do buồng trứng tiết ra. Sức khỏe, nhan sắc và chức năng sinh lý của người phụ nữ chủ yếu chịu sự tác động của E2.

– E3 (Estriol): Dạng yếu nhất, nó chính là chất thải được tạo ra trong quá trình cơ thể sử dụng E2 (estradiol).

Trong 3 loại Estrogen nội tiết tố nữ trên thì E1 có thể chuyển đổi thành E2 và E2 thành E3. Đối với E3, dạng Estrogen này không có khả năng chuyển đổi thành E1 hoặc E2.

Nội tiết tố nữ có tác dụng gì?

Nội tiết tố nữ mang lại những tác dụng và lợi ích tuyệt vời cho người phụ nữ. Thiếu nó, phái đẹp sẽ trở nên thiếu sức sống, già nua và mất đi nhan sắc.

Tác dụng của nội tiết tố nữ đối với sắc đẹp:

• Nội tiết tố nữ giúp ngực của phụ nữ nở to và làm săn chắc, khác biệt so với đàn ông.
• Tạo nên những đường cong mềm mại cho phụ nữ: Eo thon, vai nhỏ, ngực nở và vòng 3 tròn đẹp.
• Giúp tích tụ collagen và tích mỡ dưới da để da căng sáng, đàn hồi, mịn màng và tươi trẻ
• Hạn chế mọc lông nhưng lại kích thích mọc tóc, giúp tóc mượt, đàn hồi tốt, giảm nguy cơ rụng tóc.

Tác dụng của nội tiết tố nữ với sinh lý nữ

• Nội tiết tố nữ giúp hình thành các cơ quan sinh dục nữ như buồng trứng, tử cung, âm đạo và bộ phận sinh dục ngoài.
• Giúp phát triển niêm mạc tử cung, làm tăng lượng máu đến tử cung và tăng khả năng thụ thai.
• Làm tăng ham muốn và hưng phấn tình dục, tăng tiết chất nhờn trong quá trình quan hệ tình dục để chị em dễ dàng đạt khoái cảm hơn, duy trì sự ướt ở âm đạo, đảm bảo cân bằng độ pH trong âm đạo, phòng ngừa viêm nhiễm vùng kín hoặc rối loạn vi khuẩn gây hại cho đường sinh dục.
• Tạo ra chu kỳ kinh nguyệt, làm trứng chín và rụng, thúc đẩy quá trình thụ thai để người phụ nữ có thể làm mẹ.

Tác dụng của nội tiết tố nữ đối với sức khỏe nữ giới:

• Nội tiết tố nữ giúp ngăn ngừa sự lão hóa, chống mãn kinh sớm.
• Giúp tinh thần hưng phấn, thoải mái, giảm stress, duy trì sự tự tin và dễ đi vào giấc ngủ tự nhiên.
• Bảo vệ tim mạch, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, chống tăng áp.
• Giúp gắn kết canxi vào cùng xương, ngăn ngừa loãng xương, tăng mật độ xương, giúp xương chắc khỏe, chống tiêu xương.

Tác hại khi suy giảm nội tiết tố nữ

Sự suy giảm nội tiết tố nữ trong cơ thể theo tuổi tác hoặc các nguyên nhân khác, khiến chị em phải đối mặt với hàng loạt những rắc rối về sức khỏe, sắc đẹp và tâm sinh lý như:

• Sức khỏe: Bốc hỏa (thường xuyên cảm thấy nóng rực và đổ mồ hôi), mất ngủ, ngủ trằn trọc, cơ thể mệt mỏi, thiếu sức , suy giảm trí nhớ và dễ bị đau nhức xương khớp.
• Vóc dáng: Tăng cân nhanh hơn, dễ bị béo bụng, tích mỡ, mông và ngực chảy xệ, kém săn chắc, khiến những đường cong mất đi và ngoại hình kém hấp dẫn hơn.
• Làn da: Da trở nên khô, thiếu độ ẩm, dễ sám, nạm, tàn nhang, chảy xệ và bắt đầu hình thành các nếp nhăn
• Tâm lý: Hay cáu giận, nổi nóng vô cơ với chồng con hoặc người xung quanh, khó kiềm chế được cảm xúc.
• Sinh lý: Khô âm đạo khiến vùng kín đau rát khi ân ái, giảm ham muốn quan hệ tình dục, khi quan hệ ít hoặc không có khoái cảm, rối loạn kinh nguyệt, dễ viêm nhiễm bộ phận sinh dục.

Những tác hại này cũng chính là những dấu hiệu nhận biết bên ngoài về tình trạng suy giảm nội tiết tố nữ. Ở bất kỳ độ tuổi nào, nếu như duy trì được nồng độ estrogen trong máu ở mức ổn định thì cơ thể người phụ nữ đó sẽ luôn tràn đầy sức sống và trẻ hơn nhiều so với những người khác cùng độ tuổi.

Sự thay đổi nội tiết tố nữ theo thời gian

Theo thời gian, khi tuổi tác tăng lên thì cơ quan sản xuất nội tiết tố nữ là buồng trứng cũng sẽ bị lão hóa dẫn đến sự suy giảm nội tiết tố nữ. Sự suy giảm này diễn ra một cách âm thầm từ khoảng sau tuổi 30 và không thể đảo ngược. Ở giai đoạn này, chị em phụ nữ chỉ có thể bổ sung nội tiết tố nữ hoặc kích thích sản sinh bù đắp một phần sự suy giảm.

Suy giảm nội tiết tố nữ sau sinh

Ngay sau sinh, nồng độ estrogen trong máu đột ngột giảm gây nên nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ như trầm cảm, mệt mỏi, đau xương và nhão cơ. Giải thích rõ hơn về tình trạng này: Trong suốt quá trình mang thai, nội tiết tố nữ progesterone (một loại hormone nữ khác, còn gọi là hormone thai kỳ) sẽ được sản xuất nhiều hơn một cách đột biến và kiểm soát bởi nhau thai. Cơ thể phụ nữ ưu tiên sản sinh hormone này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc làm tổ và phát triển bào thai. Sau khi em bé được sinh ra, hóc môn progesterone sẽ sụt giảm và thường không tăng cho đến khi người phụ nữ bắt đầu rụng trứng sau sinh (chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên sau sinh).

Các nguyên nhân khác dẫn đến suy giảm nội tiết tố nữ estrogen

Bên cạnh sự suy giảm hóc môn nữ do tuổi tác theo thời gian, một số thói quen không tốt hoặc các vấn đề khác cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng này:

• Sự lão hóa: Sự lão hóa tác động lên mọi cơ quan trong cơ thể và buồng trứng không phải là ngoại lệ. Nồng độ hormone nữ sẽ suy giảm một cách tự nhiên.
• Tập thể dục quá sức: Khi tập thể dục quá sức thường xuyên, các quá trình không thiết yếu như xây dựng và tạo thành xương bị ngừng hoạt động, dẫn đến giảm sản sinh estrogen
• Chế độ ăn kém dinh dưỡng: Chế độ ăn nghèo nàn dinh dưỡng sẽ gây ra suy giảm nội tiết tố, chẳng hạn như ăn kiêng quá mức hoặc ăn quá nhiều thực phẩm giàu carbohydrate và đường có thể làm tăng mức cortisol trong cơ thể, làm nội tiết tố nữ suy giảm.
• Thực hiện hóa trị: Phụ nữ bị ung thư khi thực hiện hóa trị sẽ có những tác động đến buồng trứng, gây ra hiện tượng ngừng sản xuất hóc môn nữ:
• Phẫu thuật tử cung, buồng trứng: Những trường hợp điều trị u xơ tử cung, sa tử cung, chảy máu kinh nguyệt kéo dài phải cắt bỏ tử cung sẽ gây ra hiện tượng mãn kinh sớm.
• Tiếp xúc với xenoestrogens: Đây là 1 loại hóa chất có trong nhựa bẩn, thuốc diệt côn trùng hoặc thực phẩm bẩn. Chúng có thể phá vỡ hệ thống nội tiết và hoạt động trong cơ thể tương tự nội tiết tố nữ estrogen.
• Tiếp xúc môi trường độc hại: Ô nhiễm môi trường do thuốc trừ sâu, khói sơn, chất tẩy rửa gia dụng, khói xe và hóa chất khác có thể tác động đến cơ thể, làm rối loạn hệ thống sản xuất hormone gây ra suy giảm hóc môn nữ.

Giải pháp cải thiện quá trình suy giảm nội tiết tố nữ

Chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh chính là chìa khóa cơ bản để giảm thiểu tốc độ suy giảm nội tiết tố nữ tự nhiên ở phụ nữ. Hãy nói không với các thực phẩm chế biến sẵn có thể chứa hóa chất như chất bảo quản, thuốc nhuộm,… có thể làm ảnh hưởng tới nội tiết tố nữ. Đồng thời, chế độ ăn uống với nhiều rau xanh, trái cây tươi, thịt nạc và các loại chất béo lành mạnh sẽ giúp cơ thể duy trì được lượng hormone nữ ổn định. Ngoài ra, nên uống đủ nước mỗi ngày để làn da tươi trẻ, cũng như hỗ trợ các cơ quan như buồng trứng vận hành tốt hơn.

Chế độ ăn lành mạnh giúp duy trì nội tiết ổn định

Tập thể dục thường xuyên

Bạn không nên tập thể dục quá sức, sẽ gây suy giảm hormone nữ. Thế nhưng tập thể dục thường xuyên với cường độ vừa phải lại là điều nên làm để có một cơ thể khỏe mạnh, săn chắc và dẻo dai, đồng thời đảm bảo lượng hormone được sản sinh đầy đủ và ổn định mỗi ngày. Ít vận động dễ gây ra nguy cơ béo phì làm ảnh hưởng tới nồng độ nội tiết tố nữ estrogen trong cơ thể. Bạn nên tập thể dục 4 – 5 ngày mỗi tuần, mỗi ngày tập từ 30 phút đến 1 tiếng để duy trì lượng tiêu thụ khoảng 300kcal / buổi tập. Các bài tập nhẹ nhàng như Yoga, bài tập kegel nữ còn giúp kích thích máu lưu thông vùng xương chậu, vùng bụng, kích thích sản sinh nội tiết tố nữ một cách mạnh mẽ.

Ngủ đủ và ngon giấc

Ngủ đủ giấc là rất quan trọng trong việc duy trì nồng độ hormone nữ cân bằng. Độ tuổi phụ nữ trưởng thành, do công việc và cuộc sống thường ở trong trạng thái thiếu ngủ, giấc ngủ chập chờn. Nên ngủ từ 7 – 8 tiếng mỗi đêm và duy trì ngủ đúng giờ, dậy đúng giờ. Cố gắng ngủ trong phòng tối, yên tĩnh với nhiệt độ phù hợp.

Tinh thần thư giãn, giảm căng thẳng cuộc sống

Căng thẳng kéo dài có thể làm ảnh hưởng tới quá trình sản xuất hormone nữ gây mất cân bằng. Sự thư giãn mang lại tinh thần khỏe mạnh tự nhiên từ bên trong. Các phương pháp thư giãn có thể áp dụng nhằm giảm bớt áp lực cuộc sống là tập thiền, tập yoga, hoặc đơn giản là nghe những bản nhạc nhẹ nhàng mỗi ngày.

Bổ sung nội tiết tố nữ từ bên ngoài

Hiện nay, việc bổ sung nội tiết tố nữ từ bên ngoài cũng là phương pháp được nhiều phụ nữ sử dụng. Có 2 nguồn estrogen có thể lựa chọn để bổ sung khi cơ thể thiếu hụt so suy giảm khả năng sản xuất nội sinh. Đó là Nội tiết tố tổng hợp, hoặc Nội tiết tố tự nhiên (Phytoestrogen).

• Estrogen tổng hợp: Có nguồn gốc bán tổng hợp từ Diosgenin, được sử dụng trong các trường hợp thiếu hụt nội tiết tố nặng như cắt buồng trứng, teo buồng trứng, vô sinh hiếm muộn, chuyển giới. Các trường hợp này cần tuân theo hướng dẫn của bác sỹ, bởi estrogen tổng hợp không thể tự đào thải nếu dư thùa, khi sử dụng nhiều cao có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn.
• Phytoestrogen: Được chiết xuất từ một số loài thực vật tự nhiên như đậu nành, sâm tố nữ, sắn dây… được sử dụg trong các trường hợp rối loạn nội tiết tố nữ hoặc thiếu hụt nhẹ đến trung bình. Bổ sung phytoestrogen là một cách an toàn và tự nhiên, có thể đáp ứng sinh hoạt tương tự như tác dụng của nội hóc môn nữ estrogen. Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng có thành phần chiết xuất phytoestrogen này, có tác dụng bổ sung nội tiết tố cho phụ nữ.